Tarcza antykryzysowa 4.0 – zmiany w zakresie mikropożyczek dla przedsiębiorców

Konsekwencje epidemii są odczuwalne już u zdecydowanej większości polskich przedsiębiorców. Kolejne rozwiązania, mające na celu pomoc przedsiębiorcom w utrzymaniu działalności gospodarczej oraz zachowaniu miejsc pracy dla pracowników przewidywały wprowadzane przez ustawodawcę przepisy w formie tzw. tarcz antykryzysowych.
Obecnie Tarcza Antykryzysowa 4.0 w wersji projektu została skierowana do podpisu przez prezydenta. Rząd podkreśla jednocześnie, że Tarcza Antykryzysowa 4.0 będzie ostatnim z planowanych zmian w zakresie wsparcia polskich przedsiębiorców dotkniętych epidemią koronawirusa.
Warto wspomnieć, iż projekcie ustawy tzw. Tarczy Antykryzysowej 4.0, znalazła się istotna zmiana dotycząca jednej z form pomocy będącej sztandarowym elementem ustaw antykryzysowych, a mianowicie mikropożyczek dla przedsiębiorców w wysokości maksymalnie 5 000,00 złotych.
Zgodnie z wprowadzoną przez Sejm poprawką do Tarczy Antykryzysowej 4.0, umorzenie mikropożyczki będzie możliwe bez składania wniosków o jej umorzenie. Zmieniona została bowiem treść art. 15zzd, ust. 7 i uchylony ust. 8, co oznacza, że przedsiębiorca korzystający z mikropożyczki nie będzie miał obowiązku składania wniosku o jej umorzenie.
Aktualnie obowiązujące przepisy, stanowią bowiem, iż mikropożyczka dla przedsiębiorców, która została udzielona przedsiębiorcy z Powiatowego Urzędu Pracy, może zostać umorzona po trzech miesiącach nieprzerwanego prowadzenia działalności gospodarczej przez pożyczkobiorcę. Dodatkowym warunkiem umorzenia pożyczki jest złożenie właściwego wniosku z oświadczeniem. Tymczasem, jak słusznie zaproponował Sejm, przedsiębiorca korzystający z tej formy pomocy, powinien mieć możliwość umorzenia mikropożyczki bez składania jakichkolwiek wniosków. Z kolei, dane na temat nieprzerwanego prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę –pożyczkobiorcę, Powiatowe Urzędy Pracy mogą weryfikować na podstawie danych z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Poprawkę Sejmu należy ocenić pozytywnie. Z pewnością pomoże ona uniknąć wielu przedsiębiorcom, konieczności spłaty pożyczki wraz z odsetkami, z powodu przeoczenia terminu na złożenie wniosku o umorzenie pożyczki. Obowiązek złożenia oświadczenia o prowadzeniu działalności należy ocenić bowiem jako całkowicie zbędny. Powiatowe Urzędu Pracy z powodzeniem i bez żadnych trudności mogą bowiem dokonać sprawdzenia w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, czy dany przedsiębiorca wywiązał się z obowiązku nieprzerwanego prowadzenia działalności przez określone trzy miesiące.

Należy jednak, zaznaczyć, iż opisywana tutaj zmiana, zacznie obowiązywać dopiero po wejściu w życie Tarczy Antykryzysowej 4.0. Obecnie, brak złożenia odpowiedniego wniosku o umorzenie w terminie czternastu dni po trzech miesiącach od dnia udzielenia pożyczki, wiąże się z tym, że należy dokonać zwrotu pożyczki.

Podczas procedowania nad projektem Tarczy Antykryzysowej 4.0 w Sejmie, zaproponowano dodatkowo, aby opisywana powyżej mikropożyczka jako forma państwowej pomocy dla przedsiębiorców została zwolniona z egzekucji – zarówno sądowej, jak i administracyjnej.
Zgodnie z art. 75 projektu ustawy, środki pochodzące z pożyczki wypłacanej z Funduszu Pracy w razie ich przekazania „na rachunek bankowy, rachunek oszczędnościowy, rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy oraz rachunek terminowych lokat oszczędnościowych, mają być wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego.

Jak jednak słusznie obawia się wielu przedsiębiorców, zagwarantowanie zwolnienia od egzekucji w przepisach ustawy, a zagwarantowanie tegoż zwolnienia w praktyce może okazać się dwoma różnymi rzeczywistościami. Niekiedy mieliśmy już do czynienia z podobnymi problemami, a mianowicie z zajęciami przez komorników środków ze świadczeń rodzicielskich czy środków z pozyskanych dotacji unijnych, które również co do zasady miały być wolne od zajęć egzekucyjnych. W tym przypadku ma się to zmienić, tak aby uniemożliwić tego rodzaju działania i ograniczyć niedopuszczalne zajęcia organom egzekucyjnym.

W aspekcie organizacyjnym i technicznym, Powiatowe Urzędu Pracy dokonując przelewu środków z tytułu uzyskanej pożyczki, powinny dokonywać odpowiedniego oznaczenie tytułu przelewu za pomocą właściwego identyfikatora ustalonego z bankami, zawierającego specyficzne informacje, niezbędne do właściwej realizacji działań i w ten sposób wyłączyć określone środki spod egzekucji.
Co niezwykle istotne, zgodnie z proponowanymi przepisami przejściowymi, nowe regulacje w tym zakresie, mają mieć zastosowanie także do mikropożyczek, przyznanych przed wejściem w życie Tarczy Antykryzysowej 4.0. Obecnie bowiem, środki te nie są wolne od zajęcia. Po wpływie na konto dłużnika mikropożyczki, bank może bez przeszkód przekazać zajęte kwoty organom egzekucyjnym w toku prowadzonej egzekucji. Przy czym, jeżeli w przypadku danego przedsiębiorcy, komornik przed Tarczą Antykryzysową 4.0, dokonałby, zajęcia środków z tytułu wypłaconej przedsiębiorcy mikropożyczki, prowadzenie dalszej egzekucja z tych środków będzie niedopuszczalne, a zajęte i nierozdysponowane sumy powinny podlegać zwrotowi do dłużnika. Niestety ta ostatnia kwestia w praktyce może okazać się niezwykle problematyczna.

W przypadku egzekucji sądowej czas, po upływie którego komornik oddaje zajęte pieniądze wierzycielowi jest uregulowany i określony.
W przypadku egzekucji z rachunku bankowego, komornik nie może przekazać wierzycielowi zajętych środków wcześniej niż po czternastu dniach. Przyjmuje się, iż w tym okresie czternastu dni dłużnik ma prawo do podjęcia ewentualnych działań obronnych, w przypadku jeżeli kwestionuje wierzytelność. Z kolei, po upływie tego czternastodniowego okresu komornik ma obowiązek, dokonania niezwłocznego przekazania wierzycielowi wyegzekwowane należności. Mając powyższe na uwadze, w praktyce możemy mieć do czynienia z pewną niesprawiedliwością i nierównością po wejściu w życie Tarczy Antykryzysowej 4.0. Zabezpieczenie przed komornikiem i bezpieczeństwo mikropożyczki jako świadczenia uzyskanego w ramach działań antykryzysowych będzie zależało od efektywności działania komornika oraz od tego, kiedy mikropożyczka została faktycznie udzielona. Miejmy nadzieję, iż ustawodawca dostrzeże te nieścisłości i wątpliwości oraz dokona odpowiednich regulacji, tak aby zniwelować tego rodzaju nierówność przedsiębiorców wobec prawa.