Kiedy i komu przysługuje zwolnienie z obowiązku rejestracji w systemie BDO?

W celu przeciwdziałania nadużyciom i nieprawidłowościom pojawiającym się na rynku gospodarowania odpadami,
niemal dwa lata temu Ministerstwo Środowiska uruchomiło bazę danych o produktach i opakowaniach oraz
gospodarce odpadami (BDO).
Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy o odpadach BDO to system teleinformatyczny, który dysponuje bazą danych
o podmiotach wprowadzających do obrotu produkty i produkty w opakowaniach oraz gospodarujących odpadami.
Dzięki tego rodzaju bazie danych możliwe jest gromadzenie danych związanych z gospodarką odpadami oraz
wypełnienie przez przedsiębiorców dodatkowych obowiązków.

W poszczególnych województwach obowiązek prowadzenia bazy danych o produktach i opakowaniach oraz
gospodarce odpadami spoczywa na właściwym marszałku województwa.
Szczegółowe informacje, jakie dane gromadzi BDO zostały wskazane w art. 79 ust. 2 ustawy o odpadach.
Przy czym, sam rejestr BDO to jedynie część bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce
odpadami.
Zgodnie z ustawą o odpadach, od przyszłego roku, oprócz rejestru, zostaną również uruchomione dwa moduły
umożliwiające wyłącznie w formie elektronicznej:

1. prowadzenie ewidencji odpadów,
2. składanie sprawozdań z zakresu produktów i odpadów.

Uruchomienie tychże funkcji znacznie ułatwi kontrolę sektora gospodarki odpadami. Przede wszystkim stanowić
one będą istotne wsparcie dla inspektorów ochrony środowiska. Rejestr BDO i wpisanych tam podmiotów jest
rejestrem publicznym, dostępnym za pośrednictwem strony www.bdo.mos.gov.pl. Umożliwi on zatem inspektorom
dokonywanie bieżącej kontroli ewidencji odpadów w każdym momencie.
Głównym mankamentem w przypadku ewidencji prowadzonej w tradycyjnej formie papierowej był bowiem
brak możliwości sprawnego i bieżącego wykrywania nielegalnego przekazywania odpadów oraz weryfi kowania poprawności
sposobu ich ewidencjonowania.

Kto podlega wpisowi do BDO?
Wpisowi do tego rejestru podlegają wszystkie podmioty działające w zakresie gospodarowania odpadami.
Zgodnie z ustawą, obowiązkiem wpisu do BDO objęte są podmioty, które:

• wytwarzają odpady i prowadzą ewidencję odpadów;
• wprowadzają na rynek krajowy produkty w opakowaniach, pojazdy, oleje, smary, opony, baterie bądź akumulatory,
  a także sprzęt elektryczny i elektroniczny;
• producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań.

Wobec tego, podmioty, którzy prowadzą działalności zajmujące się handlem detalicznym lub hurtowym, w których
oferuje się np. reklamówki objęte opłatą recyklingową są zobowiązani do rejestracji do BDO.
Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych
innych ustaw, przedsiębiorcy prowadzący w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy jednostki handlu detalicznego
lub hurtowego, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, o której
mowa w art. 40a ustawy zmienianej w art. 7, są obowiązani do złożenia wniosku o wpis do rejestru, o którym mowa
w art. 49 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 6 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie do dnia 31 grudnia
2019 r. i mogą prowadzić działalność bez posiadania takiego wpisu do dnia jego uzyskania.

Formalności związanych z obowiązkiem rejestracji do BDO podmioty powinny dopełnić do końca 2019 roku.
Rejestracji dokonuje się poprzez złożenie wniosku o wpis do rejestru BDO we właściwym urzędzie marszałkowskim.
Marszałek województwa w terminie 30 dni od momentu złożenia wniosku wprowadza podmiot do rejestru.
Jest to o tyle istotne, iż już z początkiem stycznia 2020 roku na podmioty, które nie dopełnią rejestracji, a mają taki
obowiązek, którzy nie dokonają obowiązku rejestracji mogą być nakładane wysokie kary pieniężne wynoszące nawet
do miliona złotych, a także kary aresztu lub grzywny wymierzane przez sąd. Ponadto, kolejną dolegliwością dla podmiotu,
który nie dochowuje obowiązku rejestracji, będzie brak możliwości wystawienia przez podmiot elektronicznej
karty odbioru odpadów. Papierowa karta odbioru odpadów, która była dotychczas stosowana nie będzie już spełniała
swojej roli.

Warto wspomnieć, iż już w poniedziałek 16 grudnia 2019 r. planowane jest produkcyjne uruchomienie systemu
BDO. W tym okresie tj. od uruchomienia systemu do końca grudnia 2019 r. użytkownicy podmiotów zarejestrowanych
w BDO będą mogli m.in.

• • zweryfikować kompletność danych znajdujących się w systemie w zakresie danych identyfi kacyjnych podmiotu
  oraz miejsc prowadzenia działalności,
• • zapoznać się z funkcjami modułu ewidencji odpadów m.in. poprzez tworzenie i obsługę roboczych kart przekazania
  odpadów, kart przekazania odpadów komunalnych oraz roboczych kart ewidencji i wpisów w kartach
  na rok 2019,
• • zapoznać się z funkcjami modułu wniosków, m.in. poprzez tworzenie wniosków roboczych (bez możliwości wysłania).

Przypadki, w których nie istnieje obowiązek wpisu do rejestru BDO.
Podmioty, które nie prowadzą ewidencji odpadów nie mają obowiązku rejestracji do BDO.

• Ze zwolnienia podmiotowego z prowadzenia ewidencji odpadów mogą skorzystać:
  • osoby fizyczne oraz jednostki nieposiadające osobowości prawnej, które nie są przedsiębiorcami i wykorzystują
    odpady na cele prywatne za pomocą dopuszczalnych metod odzysku,
  • wytwórcy odpadów komunalnych oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji jeżeli przekażą pojazdy do stacji
    demontażu lub punktu zbierania;

prowadzący działalność nieprofesjonalną w zakresie zbierania odpadów (m.in. przyjmowanie przez apteki
leków i opakowań po lekach, przyjmowanie przez sklepy zużytych artykułów konsumpcyjnych lub zbieranie
odpadów w szkołach, instytucjach lub urzędach).

Ze zwolnienia przedmiotowego prowadzenia ewidencji odpadów mogą skorzystać:
• podmioty w przypadku niektórych rodzajów odpadów jeżeli nie przekroczą one określonej ilości.
Szczegółowy wykaz odpadów wraz z określeniem wagi można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Środowiska
z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia
ewidencji odpadów.

Warto tutaj wymienić w szczególności następujące:

• szkło – do 5 ton rocznie;
• tworzywa sztuczne – do 5 ton;
• drewno – do 5 ton rocznie
• materiały budowlane zawierające gips – do 5 ton rocznie;
• odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów – do 5 ton rocznie;
• elementy usunięte ze zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15
• baterie alkaliczne (z wyłączeniem 16 06 03) – 5 kg;
• inne baterie i akumulatory – 5 kg;
• odpadkowy toner drukarski inny niż wymieniony w 08 03 17 – do 100 kilogramów rocznie;
• sorbenty, materiały fi ltracyjne, tkaniny do wycierania (np. ścierki) i ubrania robocze – do 100 kilogramów rocznie;
• trociny, wiórki, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir – do 10 ton rocznie;

Z powyższego wynika, że jeżeli waga wymienionych w rozporządzeniu odpadów nie przekroczy określonego
limitu to wówczas podmiot nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, a co za tym idzie rejestracji do
BDO.

3. Pomijając powyżej opisane zwolnienia zarówno podmiotowe jak i przedmiotowe, obowiązek dokonywania
wpisu do BDO nie będzie ciążył również na tych podmiotach, które:
• podpiszą umowę na świadczenie usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników
lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw;
W takim bowiem przypadku wytwórcą odpadów jest fi rma, który wykonuje usługę.
Innymi słowy, jeżeli cokolwiek w przedsiębiorstwie ulegnie awarii, zepsuciu i zaistnieje konieczność jego
naprawy bądź wymiany, a dokonuje tego zewnętrzna fi rma, to właśnie ta zewnętrzna fi rma będzie postrzegana,
jako wytwórca odpadów.
• przerzucają odpowiedzialność za odpady na rzecz jednego z wytwórców tych odpadów wykorzystujących
wspólnie lokal lub na rzecz wynajmującego lokal.
W tej sytuacji ewidencję powinien prowadzić podmiot, na którego odpowiedzialność została przerzucona.
W przypadku jakichkolwiek dalszych wątpliwości co do obowiązku samej rejestracji w BDO sugerujemy kontakt
z właściwym Urzędem Marszałkowskim.

Na zakończenie warto jeszcze nadmienić, iż zgodnie z art. 63 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
podmioty wymienione w art. 57 ust. 1 ww. ustawy (tj. wprowadzające na terytorium kraju produkty w opakowaniach,
opony, oleje smarowe, pojazdy, sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz autoryzowani przedstawiciele, a także
producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań) są zobowiązane do umieszczania numeru
rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością. Oznacza to, że każdy z tych
podmiotów umieszcza swój numer rejestrowy na dokumentach związanych z działalnością w zakresie produktów
i odpadów.