Niewypłacalność dłużnika – jak się bronić?

Każdy przedsiębiorca, który prowadzi własną firmę musi się liczyć z ryzykiem, że pewnego dnia któryś z jego partnerów biznesowych, z różnych przyczyn, może przestać terminowo spłacać swoje zobowiązania. Tego typu sytuacja może doprowadzić nie tylko do pogorszenia relacji i straty zaufania do kontrahenta, ale również negatywnie wpłynąć na płynność finansową firmy.

Niestety czasem zdarza się również, że podczas próby podejmowania odpowiednich kroków, w celu odzyskania wierzytelności, w tym w trakcie postępowania egzekucyjnego, mogą wystąpić pewne utrudnienia. Najczęstszym z nich jest okoliczność, w której kontrahent będący dłużnikiem nie posiada wystarczającego majątku, który mógłby zostać zajęty przez komornika. Jest to bardzo niekorzystna sytuacja, ponieważ za ryzyko niewypłacalności dłużnika odpowiedzialność zawsze ponosi wierzyciel. Istnieją jednak sposoby na ochronę poszkodowanego wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika. Jednym z nich jest instytucja skargi pauliańskiej, stanowiąca pewnego rodzaju powództwo, którego zasadniczą treścią jest żądanie uznania określonych czynności prawnych za nieskuteczne w stosunku do wierzyciela, którego sytuacja, w wyniku przeprowadzenia tychże czynności, uległa realnemu pogorszeniu.

Zastosowanie skargi paulińskiej jest jednak możliwe tylko jeśli doszło do spełnienia określonych przesłanek. Czynnikiem uzasadniającym zastosowanie tego typu rozwiązania jest przede wszystkim sytuacja, w której rzeczywisty stan majątku dłużnika, uniemożliwia mu pełne zrealizowanie zobowiązań wobec wierzyciela. Wierzyciel z kolei, musi w tym przypadku jedynie przedstawić okoliczności, które będą potwierdzały niewypłacalność danego dłużnika. Wystarczające w takiej sytuacji może się okazać np. skorzystanie z domniemań uregulowanych w art. 527 k.c., które stanowią że, jeśli na wskutek świadomej czynności prawnej dłużnika, której rezultatem było pokrzywdzenie wierzyciela, osoba trzecia uzyskała jakąkolwiek korzyść majątkową, dany wierzyciel ma pełne prawo żądać uznania takiej czynności za niesłuszną oraz bezpodstawną w stosunku do niego. Skutecznym rozwiązaniem może się również okazać przeprowadzenie specjalnego dowodu w ramach, którego wierzyciel udowodni, że postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi zostało umorzone w wyniku jego niewypłacalności.